آذربايجان دانيشير
انتشار سند " آذربایجان سخن می گوید " با استقبال گسترده هموطنان در داخل و خارج کشور روبرو شده است و افراد مختلف با زمینه های فکری متفاوت از آن اعلام حمایت نموده اند. همچنین توجه ویژه رسانه ها ، محافل فکری و دانشگاهی به منشور " آذربایجان سخن می گوید " نشان از اهمیت آن دارد. امضاء کنندگان اين بيانيه به هزاران نفر بالغ شده است ، تقدیم می گردد.
29 مهرماه 1382 برابر با 21 اکتبر 2003
آذربایجان سخن میگوید:
مردم شریف ایران
هموطنان عزیز
از پگاه انقلاب کبیر مشروطیت تا به امروز نیروهای عدالت طلب و آزادیخواه کشورمان کوشیده اند تا آزادی وعدالت را بر جامعه حاکم کنند و یکایک شهروندان ایران را در دستیابی به جمیع حقوق اجتماعی و فردی خود یاری نمایند.
ملت ما در طول تاریخ شاهد استبداد شاهان خودکامه بسیاری بوده است که برای بقای قدرت خود به هرجنایتی دست یازیده اند اما تجربه مکرر نوع بشر این است که ظلم ماندنی نیست.
انقلاب ضد سلطنتی سال 57 گویای این تجربه برای برپایی جمهوریت و مردمسالاری بود.
اکنون اگرچه قریب به ربع قرن ازآن تاریخ پر شکوه وحماسی می گذرد ، اما پرسش اساسی ما این است:
آیا ملت ایران به آرزوهای ملی خود رسیده اند؟!
بیقین شناسایی و تحلیل اشتباهات و ضعفهای گذشته به چراغ راهنمایی ، برای جنبش نوین مردم سالاری ملت ایران تبدیل خواهد گشت.
به نظر می رسد مهمترین دلیل عدم توفیق ما در برقراری نظامی دمکراتیک ، نداشتن تعریفی صریح ازمفهوم دموکراسی و طلب آن به مثابه امری انتزاعی وهمچنین عدم توجه به ضرورتهای عینی مردمسالاری درشکل گیری رویکردهای کلان فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی و قومی و مذهبی کشورمان بوده است .
در چنین شرایطی ارایه تصویری واضح از ضروریات مردمسالاری و اوصاف جمهوریت ، می تواند به شناخت بیشتر نیروهای آزادیخواه و دمکرات از همدیگر و اتحاد و همکاری این نیروها در راستای حصول به نظام مطلوب اکثریت در کشور کمک نماید.
ما امضا کنندگان ذیل بعنوان جمعی از پژوهشگران ، اندیشمندان ، نویسندگان ، دانشگاهیان ، شعرا ، روزنامه نگاران و فعالان سیاسی آذربایجان با حمایت از تلاشهای سایر هموطنان برای ایجاد جبهه فراگیر دمکراسی خواهی ، دیدگاههای خود را در مورد محورهای عمده واهداف اصلی حرکت آزادیخواهانه ملت ایران به شرح زیر اعلام میداریم:
1- نخستین و برترین ضامن تحقق خواسته های ملی ، گذار به سیستمی مردمسالار بر اساس اصول شناخته شده جمهوریهای دموکراتیک و تضمین حقوق و آزادیهای فردی و اجتماعی مندرج در اعلامیه جهانی حقوق بشر و ضمایم آن می باشد.
2- با توجه به تنوع قومی و وسعت جغرافیایی و نیز سابقه تاریخی کشورمان حرکت به سوی برقراری نظام فدراتیو در ایران ا مری اجتناب ناپذیر است. طی یکصد سال اخیر، وجود اصول مشهوری چون انجمنهای ایالتی و ولایتی و نیز شوراهای اسلامی در قوانین اساسی دوران مشروطه و جمهوری اسلامی گویای ضرورت ایجاد نظام فدرال در ایران است که طی دو سال اخیر نیز تحت عنوان طرح ده ایالتی شدن ایران بنحو فزاینده ای بر اهمیت آن افزوده شده است.
3- تعریف و قانونمند کردن حقوق فرهنگی و اقتصادی و سیاسی شهروندان و برابری آنها در همه زمینه ها ضامن سلامت و پایداری جمهوری است . لذا انتساب به هیچ مرام ، فکر ، نژاد و مذهبی موجب برتری و مشروعیت نیست واز نظر ما تنها منبع مشروعیت رای اکثریت ملت است که از طریق برگزاری انتخابات آزاد و دموکراتیک به منصه ظهور می رسد.
4- با نظر به اینکه ایران کشوری کثیرالملله ا ست و در سراسرجغرافیای پهناور آن در طول تاریخ زبانهای شناخته شده پرتکلم و مستقلی چون ترکی ، فارسی ، عربی ، کردی ، ترکمنی وبلوچی رایج بوده است لذا پذیرش سریع و اجرای شفاف اصل بدیهی تحصیل به زبان مادری در همه سطوح تحصیلی امری ضروری می باشد.
5- با توجه به اینکه همه زبانها و لهجه ها ونیز مواریث فرهنگی جزء ثروتهای عظیم معنوی ایران محسوب می گردند لذا ایجاد شرایط مناسب برای بقا و بالندگی همه زبانها و لهجه های رایج در ایران ونیز حفاظت و ترمیم یادگارهای فرهنگی بدون اعمال هر گونه تبعیض از خواسته های ماست .
6- برای تکریم مقام انسانی زن در جامعه - بعنوان نیمی از شهروندان - پذیرش کنوانسیون رفع تبعیض از زنان وملحقات آن ضروری است.
7- برای تداوم و صیانت از دموکراسی ، توسعه پایدار علمی و فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی در سراسر کشور اجتناب ناپذیر می باشد. ما خواستار حق بهره مندی برابر همگان از امنیت ،آموزش و پرورش ، رسانه های عمومی ، بهداشت ، اشتغال ، مسکن و سایر امکانات رفاهی هستیم.
8- محیط زیست و تنوع زیستی و گنجینه ژنتیکی ایران از مهمترین ثروتهای ملی است . ما خواستار ترمیم خسارات وسیع دهه های اخیر به محیط زیست وصیانت از این ثروت گرانبهای ملی هستیم.
9- از نظر ما محور قرار گرفتن تامین منافع ملی و تنظیم مناسبات هارمونیک در عرصه بین المللی به منظور تقویت دوستی میان ملتها و نیزگسترش صلح جهانی ضامن امنیت و پیشرفت ملی است.
ما معتقد به پیگیری مطالبات از راههای مسالمت آمیز هستیم ، از نظر ما شیوه های مختلف مقاومت مدنی همچون تحصن ، تجمع ، راهپیمایی ، اعتصاب و تقاضا برای برگزاری رفراندوم حق ذاتی ملت برای رسیدن به مطالبات خویش می باشد
معتقد هستیم که حذف یا بی توجهی به هریک از موارد فوق باعث سلب اعتماد گروههای وسیعی از مردم و احیانا جبهه گیری آنان در مقابل همدیگر و نهایتا به هدر رفتن نیروها و به تاخیر افتادن روند رشد جامعه ایران خواهد شد.
امیدورایم کلیه نیروهایی که صادقانه میکوشند تا در رشد وتعالی جامعه سهمی داشته باشند با تحلیل و بررسی واقعبینانه ویژگیها و معضلات جامعه ایران و روند تحولات منطقه و نهایتا ارایه طریق جهت تحقق مسالمت آمیز اهداف فوق در مسیر حرکت مردم ایران راهگشایی کنند.
باشد که در جنبشها و حرکات اجتماعی خویش بتوانیم با داشتن چشم اندازی روشن از دموکراسی و درک صحیح از معضلات جامعه به پی ریزی شالوده کشوری پیشرفته و سرافراز و با شهروندانی آزاد و برابر موفق گردیم.
7 تیر 1382 برابر با 28 ژوئن 2003
آذربايجان دانيشير:
ايرانين شرفلي اهاليسي،عزيز وطنداشلار،
بؤيوك مشروطه اينقيلابيندان بوُ گونه‌دك اؤلكه‌ميزين عدالت و آزادليق‌سئور گوجلري چاليشميشلار كي، آزادليق وعدالتي برپا ائديب، ايران وطنداشلاريني اؤز ايجتيماعي و فردي حوقوقلارينا ناييل اوْلماقدا يارديم ائتسينلر.ميلّتيميز تاريخ بوْيو بير چوْخ موستبيد شاهلارين اؤزباشيناليغي‌نين شاهيدي اوْلموشدور. اوْنلار اؤز حاكيميّتلريني ساخلاماقدان اؤترو هر نؤوع جينايته ال آتميشلار. لاكين بشريّتين موکرّر تجروبه‌سينه اساساً ظولم قالاسي دئييل.1357- ده سلطنته قارشي اينقيلابين هدفي ائله همين جومهوريّت و دموكراسي قوُرماق تجروبه‌سي كيمي دَيَرلنديريله بيلر. اوْ عظمتلي اينقيلابين تاريخيندن 25 ايل كئچديگينه باخماياراق، اساس سوُآل بوُندان عيبارتدير كي ، گؤره‌سن ايران خالقي اؤز ميلّي ايستكلرينه ناييل اوْلوبمو؟يقين كي، كئچميش سهولري آراشديريب، تانيتماق گله‌جكده بير ماياك كيمي ميلّتيميزين يئني دموكراتيك حركتي‌نين يوْلونا ايشيق ساچاجاقدير.بئله آنلاشيلير كي، اؤلكه‌ده دموكراتيك بير دوزن قوُرا بيلمه‌مگيميزين باشليجا عيلّتلري دموكراسي آنلامي‌نين دوزگون معناسيني بيلمه‌مك، اوْنو بير تئوريك ساحه كيمي اله آلماماق، هابئله دموكراسي‌نين تمليني تشکيل ائدن ضرورتلره، اؤلكه‌نين مدني، ايجتيماعي، ايقتيصادي، كولتورل، ائتنيك و مذهبي قوُرولوشونا گؤز يوُمماقدير.بئله بير حالدا دموكراسي و جومهوريتين نه اوْلدوغوندان آچيق و آيدين بير پرسپكتيو آچيب، گؤسترمك، آزادليق‌سئور و دموكرات گوجلرين بير- بيريله تانيشماسينا و اهالي‌نين اکثريتي‌نين ايسته‌ديگي قوُرولوشا ناييل اوْلماسي اوُغروندا اوْنلارين بيرلشيب، ايش بيرليگي آپارمالارينا سبب اوْلا بيلر. بيز، بوُ سنده قوْل چکن بير قروُپ آذربايجانلي آراشديرماچي، موتفکّير، يازيچي، اوُنيورسيته اؤيرنجيسي و كادرلاري، شاعير، قازته‌چي و سياسي فعاللار عوموم خالق دموكراسي جبهه‌سي قوُرماق ايسته‌ين باشقا هموطنلريميزي حيمايه ائده‌رك، ايران آزادليق حركاتي‌نين اساس يؤنلري و باشليجا مقصدلري حاقّيندا اؤز دوشونجه‌لريميزي بيلديرمك ايسته‌ييريك:
1 - ميلّي ايستكلري الده ائتمك اوچون اساس شرط دموكراتيك جومهوريّتلرده اوْلان تانينميش اوصول يوْلو ايله دموكراتيك قوُرولوشا كئچمك و بيرلشميش ميلّتلر تشكيلاتي‌نين اينسان حاقلاري اوزره بيان‌نامه‌سي و اوْنون ضميمه‌لرينده قئيد اوْلونان فردي و ايجتيماعي حوقوق و آزادليقلارين قوْرونماسيدير.
2 - اؤلكه‌نين ائتنیك قوُرولوشو، جوْغرافيا گئنيشليگي، و تاريخي كئچميشينه باخاراق، ايراندا فدراتيو بير سيستمين يارانماسي قاچينيلمازدير. كئچن يوز ايلده مشروطه و ايسلام جومهوريسي آنا ياسالاريندا اوْلان مشهور ايالتي و ويلايتي انجومنلر و ايسلام شورالاري مادّه‌لري، همين فدراتيو سيستمين يارانما ضرورتيني گؤسترمكده اوْلوب، سون ايكي ايلده ايسه ايرانين اوْن ايالته بؤلونمه لاييحه‌سي همين ضرورتي داها دا ووُرغولاماقدادير.
3 - وطنداشلارين كولتورل، ايقتيصادي و سياسي حاقلاريني آچيقلاييب، قانون چرچيوه‌سينه سالماق، بوتون ساحه‌لرده اوْنلارين برابرليگيني ساغلاماق جومهوريتين ساغلامليغي و مؤحكملنمه‌سينه تأمينات وئرير. اوْنون اوچون هرهانسي دوشونجه، فيكير، سوْي، مذهبه باغليليق اوستونلوک و مشروعيت قايناغي ساييلماز. بيزه گؤره مشروعيّتين تك بير قايناغي آزاد و دموكراتيك سئچكيلرده قازانيلان اكثريّتين سسيدير.
4 - ايران چوْخ ميلّتلي بير اؤلكه اوْلدوغونا گؤره، تاريخ بوْيو اوْنون گئنيش اراضيلر‌ينده چوْخ دانيشيلان و موستقيل توركجه، فارسجا، عربجه، كوردجه، توركمنجه و بلوچجا كيمي ديللر ياييلميشدير. بوُ سببدن آنا ديلده تعليم و تربيه اوصولونون بوتون تحصيل ايللرينده تئزليكجه و شفّاف صورتده ايجرا اوْلماسي واجيبدير.
5 - بوتون ديللر ، لهجه‌لر و كولتورل ايرثلريميز ايرانين بؤيوك معنوي ثروتي ساييلماسينا گؤره هئچ بير آيري سئچكيليك ائتمه‌دن، بوتون بوُ ديللر و لهجه‌لرين قوْرونوب، گليشديريلمه‌سينه و آتالاردان قالان ياديگارلارين ساخلانيلماسينا ال‌وئريشلي شراييط ياراتماق بيزيم ايستكلريميزدندير.
6 - توْپلومدا وطنداشلارين ياريسيني اوْلوشدوران قادينلارين اينساني مؤوقعي‌نين قوْرونماسي اوچون قادين حاقلاريندا آيري سئچكيليكلرين لغو ائديلمه‌سي بيان‌نامه‌سينه و اوْنون ضميمه‌لرينه روعايت واجيب شرطلردندير.
7 - دموكراسيني قوْرويوب، دوام ائتديرمك اوچون اؤلكه‌نين هر يئرينده علمي ، كولتورل، ايقتيصادي و ايجتيماعي ساحه‌لرده دواملي گليشديرمه ايشلري لازيمدير. بيز امنيّت، تعليم و تربيه، عومومي يايين اوْرقانلاري، ساغليق، ايش، ائو و ساييره ايمكانلاردان برابر شكيلده فايدالانما حاقّيني هامي اوچون طلب ائديريك.
8 - ايرانين ياشاييش موحيطي، ياشام طرزلري و ژنتيك خزينه‌سي ميلّي ثروتلريميزين ان اؤنمليسيدير. بيز سوْن ايللرده ياشاييش موحطينه ووُرولان زيانلارين اوْرتادان قالديريلماسي و دَيرلي ميلّي ثروتلريميزين قوْرونماسيني ايسته‌ييريك.
9 - بيزجه ميلّي منفعتلري قوْروماق شرطي ايله، اوُلوسلار آراسي هارمونيك موناسيبتلرين تنظيملنمه‌سي، ميلّتلر آراسي دوْستلوغون گوجلنمه‌سي، هابئله دونيادا صولح و امن- امانليغين قوْرونماسي ميلّي گليشمه‌‌نين و امنيّتين اؤن شرطيدير.
بيز بوتون ايستكلريميزي دينج يوْللارلا ساغلاماغي دوشونوروك. بيزجه بوتون دينج چاليشمالار، او جومله‌دن تحصّون، ييغينجاق، ميتينگ، اعتيصاب و رفراندوما چاغيريش ميلّتيميزين اؤز حاقلارينا چاتماسيندا ان طبيعي حاقلار كيمي دَيَرلنديريلمه‌ليدير. بيز اينانيريق كي، يوُخاريدا قئيد اوْلونانلاري اؤرت- باسدير ائتمک، ياخوددا اوْنلارا سايغيسيزليق خالقين بير چوْخ قيسمي‌نين اينام و گوونجيني ايتيرمگه گتيريب چيخاراجاق و اوْلا بيلسين كي، قارشي‌دوُرمالارا يوْل آچسين و گوجلرين هدره گئتمه‌سينه و گليشمه‌ميزين انگللنمه‌سينه سبب اولسون. اوميد ائديريك کي، توْپلومون گليشمه‌سي اوچون تمناسيز چاليشانلار اؤلكه‌نين اؤزلليكلري، چاتيشماز جهتلري و منطقه‌ده‌كي دَييشيكليكلري دوزگون شکيلده آراشديريب، تحليل ائده‌رك، ايران خالقي‌نين حركتينده يوُخاريدا قئيد ائديلن هدفلره يوْل آچسينلار.اوْلسون كي، اؤز ايجتيماعي حركت و نهضتلريميزده دموكراسيدن و جمعيتيميزين چتينليكلريندن آچيق بير گؤرونوش اوْرتايا قوْياراق، آزاد و برابرحوقوق وطنداشلاري اوْلان بير باشي‌اوُجا و ايرليله‌ميش اؤلكه‌نين تمليني قوْيماغا ناييل اوْلاق.
۱۳۸۲ اینجی گونش ایلی - تیر آینین ۷
29 مهرماه 1382 برابر با 21 اکتبر 2003
آذربایجان سخن میگوید:
مردم شریف ایران
هموطنان عزیز
از پگاه انقلاب کبیر مشروطیت تا به امروز نیروهای عدالت طلب و آزادیخواه کشورمان کوشیده اند تا آزادی وعدالت را بر جامعه حاکم کنند و یکایک شهروندان ایران را در دستیابی به جمیع حقوق اجتماعی و فردی خود یاری نمایند.
ملت ما در طول تاریخ شاهد استبداد شاهان خودکامه بسیاری بوده است که برای بقای قدرت خود به هرجنایتی دست یازیده اند اما تجربه مکرر نوع بشر این است که ظلم ماندنی نیست.
انقلاب ضد سلطنتی سال 57 گویای این تجربه برای برپایی جمهوریت و مردمسالاری بود.
اکنون اگرچه قریب به ربع قرن ازآن تاریخ پر شکوه وحماسی می گذرد ، اما پرسش اساسی ما این است:
آیا ملت ایران به آرزوهای ملی خود رسیده اند؟!
بیقین شناسایی و تحلیل اشتباهات و ضعفهای گذشته به چراغ راهنمایی ، برای جنبش نوین مردم سالاری ملت ایران تبدیل خواهد گشت.
به نظر می رسد مهمترین دلیل عدم توفیق ما در برقراری نظامی دمکراتیک ، نداشتن تعریفی صریح ازمفهوم دموکراسی و طلب آن به مثابه امری انتزاعی وهمچنین عدم توجه به ضرورتهای عینی مردمسالاری درشکل گیری رویکردهای کلان فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی و قومی و مذهبی کشورمان بوده است .
در چنین شرایطی ارایه تصویری واضح از ضروریات مردمسالاری و اوصاف جمهوریت ، می تواند به شناخت بیشتر نیروهای آزادیخواه و دمکرات از همدیگر و اتحاد و همکاری این نیروها در راستای حصول به نظام مطلوب اکثریت در کشور کمک نماید.
ما امضا کنندگان ذیل بعنوان جمعی از پژوهشگران ، اندیشمندان ، نویسندگان ، دانشگاهیان ، شعرا ، روزنامه نگاران و فعالان سیاسی آذربایجان با حمایت از تلاشهای سایر هموطنان برای ایجاد جبهه فراگیر دمکراسی خواهی ، دیدگاههای خود را در مورد محورهای عمده واهداف اصلی حرکت آزادیخواهانه ملت ایران به شرح زیر اعلام میداریم:
1- نخستین و برترین ضامن تحقق خواسته های ملی ، گذار به سیستمی مردمسالار بر اساس اصول شناخته شده جمهوریهای دموکراتیک و تضمین حقوق و آزادیهای فردی و اجتماعی مندرج در اعلامیه جهانی حقوق بشر و ضمایم آن می باشد.
2- با توجه به تنوع قومی و وسعت جغرافیایی و نیز سابقه تاریخی کشورمان حرکت به سوی برقراری نظام فدراتیو در ایران ا مری اجتناب ناپذیر است. طی یکصد سال اخیر، وجود اصول مشهوری چون انجمنهای ایالتی و ولایتی و نیز شوراهای اسلامی در قوانین اساسی دوران مشروطه و جمهوری اسلامی گویای ضرورت ایجاد نظام فدرال در ایران است که طی دو سال اخیر نیز تحت عنوان طرح ده ایالتی شدن ایران بنحو فزاینده ای بر اهمیت آن افزوده شده است.
3- تعریف و قانونمند کردن حقوق فرهنگی و اقتصادی و سیاسی شهروندان و برابری آنها در همه زمینه ها ضامن سلامت و پایداری جمهوری است . لذا انتساب به هیچ مرام ، فکر ، نژاد و مذهبی موجب برتری و مشروعیت نیست واز نظر ما تنها منبع مشروعیت رای اکثریت ملت است که از طریق برگزاری انتخابات آزاد و دموکراتیک به منصه ظهور می رسد.
4- با نظر به اینکه ایران کشوری کثیرالملله ا ست و در سراسرجغرافیای پهناور آن در طول تاریخ زبانهای شناخته شده پرتکلم و مستقلی چون ترکی ، فارسی ، عربی ، کردی ، ترکمنی وبلوچی رایج بوده است لذا پذیرش سریع و اجرای شفاف اصل بدیهی تحصیل به زبان مادری در همه سطوح تحصیلی امری ضروری می باشد.
5- با توجه به اینکه همه زبانها و لهجه ها ونیز مواریث فرهنگی جزء ثروتهای عظیم معنوی ایران محسوب می گردند لذا ایجاد شرایط مناسب برای بقا و بالندگی همه زبانها و لهجه های رایج در ایران ونیز حفاظت و ترمیم یادگارهای فرهنگی بدون اعمال هر گونه تبعیض از خواسته های ماست .
6- برای تکریم مقام انسانی زن در جامعه - بعنوان نیمی از شهروندان - پذیرش کنوانسیون رفع تبعیض از زنان وملحقات آن ضروری است.
7- برای تداوم و صیانت از دموکراسی ، توسعه پایدار علمی و فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی در سراسر کشور اجتناب ناپذیر می باشد. ما خواستار حق بهره مندی برابر همگان از امنیت ،آموزش و پرورش ، رسانه های عمومی ، بهداشت ، اشتغال ، مسکن و سایر امکانات رفاهی هستیم.
8- محیط زیست و تنوع زیستی و گنجینه ژنتیکی ایران از مهمترین ثروتهای ملی است . ما خواستار ترمیم خسارات وسیع دهه های اخیر به محیط زیست وصیانت از این ثروت گرانبهای ملی هستیم.
9- از نظر ما محور قرار گرفتن تامین منافع ملی و تنظیم مناسبات هارمونیک در عرصه بین المللی به منظور تقویت دوستی میان ملتها و نیزگسترش صلح جهانی ضامن امنیت و پیشرفت ملی است.
ما معتقد به پیگیری مطالبات از راههای مسالمت آمیز هستیم ، از نظر ما شیوه های مختلف مقاومت مدنی همچون تحصن ، تجمع ، راهپیمایی ، اعتصاب و تقاضا برای برگزاری رفراندوم حق ذاتی ملت برای رسیدن به مطالبات خویش می باشد
معتقد هستیم که حذف یا بی توجهی به هریک از موارد فوق باعث سلب اعتماد گروههای وسیعی از مردم و احیانا جبهه گیری آنان در مقابل همدیگر و نهایتا به هدر رفتن نیروها و به تاخیر افتادن روند رشد جامعه ایران خواهد شد.
امیدورایم کلیه نیروهایی که صادقانه میکوشند تا در رشد وتعالی جامعه سهمی داشته باشند با تحلیل و بررسی واقعبینانه ویژگیها و معضلات جامعه ایران و روند تحولات منطقه و نهایتا ارایه طریق جهت تحقق مسالمت آمیز اهداف فوق در مسیر حرکت مردم ایران راهگشایی کنند.
باشد که در جنبشها و حرکات اجتماعی خویش بتوانیم با داشتن چشم اندازی روشن از دموکراسی و درک صحیح از معضلات جامعه به پی ریزی شالوده کشوری پیشرفته و سرافراز و با شهروندانی آزاد و برابر موفق گردیم.
7 تیر 1382 برابر با 28 ژوئن 2003
آذربايجان دانيشير:
ايرانين شرفلي اهاليسي،عزيز وطنداشلار،
بؤيوك مشروطه اينقيلابيندان بوُ گونه‌دك اؤلكه‌ميزين عدالت و آزادليق‌سئور گوجلري چاليشميشلار كي، آزادليق وعدالتي برپا ائديب، ايران وطنداشلاريني اؤز ايجتيماعي و فردي حوقوقلارينا ناييل اوْلماقدا يارديم ائتسينلر.ميلّتيميز تاريخ بوْيو بير چوْخ موستبيد شاهلارين اؤزباشيناليغي‌نين شاهيدي اوْلموشدور. اوْنلار اؤز حاكيميّتلريني ساخلاماقدان اؤترو هر نؤوع جينايته ال آتميشلار. لاكين بشريّتين موکرّر تجروبه‌سينه اساساً ظولم قالاسي دئييل.1357- ده سلطنته قارشي اينقيلابين هدفي ائله همين جومهوريّت و دموكراسي قوُرماق تجروبه‌سي كيمي دَيَرلنديريله بيلر. اوْ عظمتلي اينقيلابين تاريخيندن 25 ايل كئچديگينه باخماياراق، اساس سوُآل بوُندان عيبارتدير كي ، گؤره‌سن ايران خالقي اؤز ميلّي ايستكلرينه ناييل اوْلوبمو؟يقين كي، كئچميش سهولري آراشديريب، تانيتماق گله‌جكده بير ماياك كيمي ميلّتيميزين يئني دموكراتيك حركتي‌نين يوْلونا ايشيق ساچاجاقدير.بئله آنلاشيلير كي، اؤلكه‌ده دموكراتيك بير دوزن قوُرا بيلمه‌مگيميزين باشليجا عيلّتلري دموكراسي آنلامي‌نين دوزگون معناسيني بيلمه‌مك، اوْنو بير تئوريك ساحه كيمي اله آلماماق، هابئله دموكراسي‌نين تمليني تشکيل ائدن ضرورتلره، اؤلكه‌نين مدني، ايجتيماعي، ايقتيصادي، كولتورل، ائتنيك و مذهبي قوُرولوشونا گؤز يوُمماقدير.بئله بير حالدا دموكراسي و جومهوريتين نه اوْلدوغوندان آچيق و آيدين بير پرسپكتيو آچيب، گؤسترمك، آزادليق‌سئور و دموكرات گوجلرين بير- بيريله تانيشماسينا و اهالي‌نين اکثريتي‌نين ايسته‌ديگي قوُرولوشا ناييل اوْلماسي اوُغروندا اوْنلارين بيرلشيب، ايش بيرليگي آپارمالارينا سبب اوْلا بيلر. بيز، بوُ سنده قوْل چکن بير قروُپ آذربايجانلي آراشديرماچي، موتفکّير، يازيچي، اوُنيورسيته اؤيرنجيسي و كادرلاري، شاعير، قازته‌چي و سياسي فعاللار عوموم خالق دموكراسي جبهه‌سي قوُرماق ايسته‌ين باشقا هموطنلريميزي حيمايه ائده‌رك، ايران آزادليق حركاتي‌نين اساس يؤنلري و باشليجا مقصدلري حاقّيندا اؤز دوشونجه‌لريميزي بيلديرمك ايسته‌ييريك:
1 - ميلّي ايستكلري الده ائتمك اوچون اساس شرط دموكراتيك جومهوريّتلرده اوْلان تانينميش اوصول يوْلو ايله دموكراتيك قوُرولوشا كئچمك و بيرلشميش ميلّتلر تشكيلاتي‌نين اينسان حاقلاري اوزره بيان‌نامه‌سي و اوْنون ضميمه‌لرينده قئيد اوْلونان فردي و ايجتيماعي حوقوق و آزادليقلارين قوْرونماسيدير.
2 - اؤلكه‌نين ائتنیك قوُرولوشو، جوْغرافيا گئنيشليگي، و تاريخي كئچميشينه باخاراق، ايراندا فدراتيو بير سيستمين يارانماسي قاچينيلمازدير. كئچن يوز ايلده مشروطه و ايسلام جومهوريسي آنا ياسالاريندا اوْلان مشهور ايالتي و ويلايتي انجومنلر و ايسلام شورالاري مادّه‌لري، همين فدراتيو سيستمين يارانما ضرورتيني گؤسترمكده اوْلوب، سون ايكي ايلده ايسه ايرانين اوْن ايالته بؤلونمه لاييحه‌سي همين ضرورتي داها دا ووُرغولاماقدادير.
3 - وطنداشلارين كولتورل، ايقتيصادي و سياسي حاقلاريني آچيقلاييب، قانون چرچيوه‌سينه سالماق، بوتون ساحه‌لرده اوْنلارين برابرليگيني ساغلاماق جومهوريتين ساغلامليغي و مؤحكملنمه‌سينه تأمينات وئرير. اوْنون اوچون هرهانسي دوشونجه، فيكير، سوْي، مذهبه باغليليق اوستونلوک و مشروعيت قايناغي ساييلماز. بيزه گؤره مشروعيّتين تك بير قايناغي آزاد و دموكراتيك سئچكيلرده قازانيلان اكثريّتين سسيدير.
4 - ايران چوْخ ميلّتلي بير اؤلكه اوْلدوغونا گؤره، تاريخ بوْيو اوْنون گئنيش اراضيلر‌ينده چوْخ دانيشيلان و موستقيل توركجه، فارسجا، عربجه، كوردجه، توركمنجه و بلوچجا كيمي ديللر ياييلميشدير. بوُ سببدن آنا ديلده تعليم و تربيه اوصولونون بوتون تحصيل ايللرينده تئزليكجه و شفّاف صورتده ايجرا اوْلماسي واجيبدير.
5 - بوتون ديللر ، لهجه‌لر و كولتورل ايرثلريميز ايرانين بؤيوك معنوي ثروتي ساييلماسينا گؤره هئچ بير آيري سئچكيليك ائتمه‌دن، بوتون بوُ ديللر و لهجه‌لرين قوْرونوب، گليشديريلمه‌سينه و آتالاردان قالان ياديگارلارين ساخلانيلماسينا ال‌وئريشلي شراييط ياراتماق بيزيم ايستكلريميزدندير.
6 - توْپلومدا وطنداشلارين ياريسيني اوْلوشدوران قادينلارين اينساني مؤوقعي‌نين قوْرونماسي اوچون قادين حاقلاريندا آيري سئچكيليكلرين لغو ائديلمه‌سي بيان‌نامه‌سينه و اوْنون ضميمه‌لرينه روعايت واجيب شرطلردندير.
7 - دموكراسيني قوْرويوب، دوام ائتديرمك اوچون اؤلكه‌نين هر يئرينده علمي ، كولتورل، ايقتيصادي و ايجتيماعي ساحه‌لرده دواملي گليشديرمه ايشلري لازيمدير. بيز امنيّت، تعليم و تربيه، عومومي يايين اوْرقانلاري، ساغليق، ايش، ائو و ساييره ايمكانلاردان برابر شكيلده فايدالانما حاقّيني هامي اوچون طلب ائديريك.
8 - ايرانين ياشاييش موحيطي، ياشام طرزلري و ژنتيك خزينه‌سي ميلّي ثروتلريميزين ان اؤنمليسيدير. بيز سوْن ايللرده ياشاييش موحطينه ووُرولان زيانلارين اوْرتادان قالديريلماسي و دَيرلي ميلّي ثروتلريميزين قوْرونماسيني ايسته‌ييريك.
9 - بيزجه ميلّي منفعتلري قوْروماق شرطي ايله، اوُلوسلار آراسي هارمونيك موناسيبتلرين تنظيملنمه‌سي، ميلّتلر آراسي دوْستلوغون گوجلنمه‌سي، هابئله دونيادا صولح و امن- امانليغين قوْرونماسي ميلّي گليشمه‌‌نين و امنيّتين اؤن شرطيدير.
بيز بوتون ايستكلريميزي دينج يوْللارلا ساغلاماغي دوشونوروك. بيزجه بوتون دينج چاليشمالار، او جومله‌دن تحصّون، ييغينجاق، ميتينگ، اعتيصاب و رفراندوما چاغيريش ميلّتيميزين اؤز حاقلارينا چاتماسيندا ان طبيعي حاقلار كيمي دَيَرلنديريلمه‌ليدير. بيز اينانيريق كي، يوُخاريدا قئيد اوْلونانلاري اؤرت- باسدير ائتمک، ياخوددا اوْنلارا سايغيسيزليق خالقين بير چوْخ قيسمي‌نين اينام و گوونجيني ايتيرمگه گتيريب چيخاراجاق و اوْلا بيلسين كي، قارشي‌دوُرمالارا يوْل آچسين و گوجلرين هدره گئتمه‌سينه و گليشمه‌ميزين انگللنمه‌سينه سبب اولسون. اوميد ائديريك کي، توْپلومون گليشمه‌سي اوچون تمناسيز چاليشانلار اؤلكه‌نين اؤزلليكلري، چاتيشماز جهتلري و منطقه‌ده‌كي دَييشيكليكلري دوزگون شکيلده آراشديريب، تحليل ائده‌رك، ايران خالقي‌نين حركتينده يوُخاريدا قئيد ائديلن هدفلره يوْل آچسينلار.اوْلسون كي، اؤز ايجتيماعي حركت و نهضتلريميزده دموكراسيدن و جمعيتيميزين چتينليكلريندن آچيق بير گؤرونوش اوْرتايا قوْياراق، آزاد و برابرحوقوق وطنداشلاري اوْلان بير باشي‌اوُجا و ايرليله‌ميش اؤلكه‌نين تمليني قوْيماغا ناييل اوْلاق.
۱۳۸۲ اینجی گونش ایلی - تیر آینین ۷
posted by Elşan at 7:59 AM
0 Comments:
Post a Comment
<< Home